Kırım Krizi: Bölgeyi Sarsan Gizli Ajandalar ve Gelecek Tahminleri

Selam sevgili blog ailem! Bugün gündemimizde yıllardır konuşulan, dünya siyasetini derinden etkileyen ve adeta bir düğüm haline gelen çok hassas bir konu var: Ukrayna-Kırım anlaşmazlığı.

Eminim birçoğumuz haberlerde denk gelmişizdir ama bu buzdağının görünmeyen kısımları, yaşananların arka planı ve günümüze uzanan derin etkileri hakkında tam olarak bilgi sahibi değilizdir.

Kırım’ın stratejik önemi, Ukrayna’nın bağımsızlık mücadelesi ve bu meselenin uluslararası arenadaki yankıları, aslında tahmin ettiğimizden çok daha karmaşık.

Sadece siyasi değil, insani dramlara da sahne olan bu durum, beni de her okuduğumda düşündürüyor ve derinden etkiliyor. Bu zorlu konuyu basitleştirerek, geçmişten bugüne nasıl geldiğini ve gelecekte bizi nelerin bekleyebileceğini merak ediyorsanız doğru yerdesiniz.

Hadi gelin, bu karmaşık jeopolitik bilmeceyi tüm detaylarıyla birlikte çözmeye başlayalım ve aklınızdaki tüm soruları kesinlikle yanıtlayalım!

Karadeniz’in İncisi: Kırım’ın Coğrafi ve Tarihi Cazibesi

Jeopolitik Konumu ve Stratejik Önemi

Kırım Yarımadası, Karadeniz’in kuzeyinde adeta bir anahtar pozisyonunda duruyor, öyle değil mi? Coğrafyasına baktığımızda, Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenmiş, Ukrayna’nın güneyinde ve Rusya’nın Kuban bölgesinin batısında yer alıyor.

Perekop Kıstağı ile Ukrayna’ya bağlanırken, Kerç Boğazı ile de Rusya’dan ayrılıyor. Bu konumu onu sadece bir kara parçası olmaktan çıkarıp, tüm Karadeniz kıyılarının kaderini etkileyebilecek stratejik bir noktaya taşıyor.

Düşünsenize, ticari gemi geçiş güzergahları, doğalgaz ve petrol kaynaklarının denetimi… Bütün bunlar Kırım’ı paha biçilmez kılıyor. Tahıl sevkiyatı için de kritik bir geçiş noktası olması, ekonomik değerini katbekat artırıyor.

Benim gözümde Kırım, sadece güzel kumsalları ve ılıman iklimiyle değil, aynı zamanda jeopolitik satranç tahtasındaki en değerli taşlardan biri olarak öne çıkıyor.

Rusya için burası, Karadeniz Filosu’nun ana üssü olan Sivastopol sayesinde sıcak denizlere açılan tek kapı, bu da onların Akdeniz ve ötesindeki stratejik çıkarlarını doğrudan etkiliyor.

Ukrayna için ise Kırım, toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin vazgeçilmez bir parçası.

Tarihin Tozlu Sayfalarından Bugüne Miras

Kırım’ın tarihi, gerçekten de fırtınalı denizlere benziyor. Yüzyıllar boyunca Kimmerler’den İskitler’e, Gotlar’dan Hunlar’a, Bulgarlar’dan Hazarlar’a, Bizans’tan Kıpçaklar’a, Osmanlı Türkleri’nden Altın Orda Tatarlarına ve Moğollara kadar sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış.

Her birinin izini, kültüründe, mimarisinde ve insanlarında görmek mümkün. Kırım Tatarları gibi Müslüman Türk topluluklarının bölgedeki varlığı 13. yüzyıldaki Moğol istilalarıyla öne çıksa da, aslında Türk varlığının tarihi 3.

ve 4. yüzyıllara kadar uzanıyor. Benim okuduğum kadarıyla 1783’te Çarlık Rusya’sına katılan Kırım, yüzlerce yıl Rus topraklarının bir parçası olmuş.

Ancak 1954’te Nikita Kruşçev’in Kırım’ı Ukrayna’ya devretmesi, o zamanlar sembolik bir adım gibi dursa da, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla 1991’de Kırım’ın Ukrayna’nın özerk bir cumhuriyeti haline gelmesine yol açmış.

Bu tarihi değişimler, Kırım’ın kimliğini ve kaderini derinden etkilemiş, her dönemin kendine özgü izlerini bırakmış. Bölge halkı bu inişli çıkışlı tarihin her bir kırılma noktasını derinden hissetmiş, acılarını da umutlarını da hep içinde barındırmış.

Kaderin Dönüm Noktası: 2014 Olayları ve Kırım’ın İlhakı

Maidan Sonrası Kırılma ve Referandum Süreci

2014 yılı, Kırım için adeta bir dönüm noktası oldu sevgili dostlar. Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki Maidan protestoları sonucunda Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in ülkeyi terk etmesiyle birlikte, Kırım Yarımadası’nda da tansiyon yükseldi.

Sanki bir domino etkisi gibi, Kiev’deki olaylar Kırım’da Rusya yanlısı ve ayrılıkçılık karşıtı gösterileri tetikledi. Kısa süre içinde üzerinde hiçbir sembol bulunmayan “yeşil adamlar” olarak adlandırılan silahlı Rus yanlısı milis güçleri, kamu binalarını, parlamento ve hükümet binalarını ele geçirdi.

İşte bu gergin atmosfer altında, 6 Mart 2014’te Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu, Kırım’ın Rusya’ya bağlanması için bir referandum yapılması kararı aldı.

16 Mart 2014’te yapılan bu referandumda, resmi sonuçlara göre katılımcıların yüzde 96.8’i Rusya’ya bağlanma yönünde oy kullandı. Ancak uluslararası toplum, bu referandumu “düzmece” olarak niteleyerek tanımadı ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Ukrayna’nın egemenliğine destek verdi.

Benim kişisel olarak bu süreci takip ederken hissettiğim şey, bölge halkının büyük bir belirsizlik içinde olduğu ve uluslararası hukukun hiçe sayıldığı bir dönem yaşandığıydı.

Uluslararası Tepkiler ve Yaptırımlar

Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesi, uluslararası arenada büyük bir yankı uyandırdı ve geniş çaplı tepkilere neden oldu. Düşünsenize, bir ülkenin toprak bütünlüğünü hiçe sayarak, askeri bir müdahale ile referandum yapılıp bir bölge ilhak ediliyor.

Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve diğer birçok ülke, Rusya’nın bu eylemlerini kınayarak Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü desteklediklerini açıkça belirtti.

Bu ilhak, Rusya’ya karşı sert yaptırımların uygulanmasına yol açtı. G8 üyeliği askıya alındı, ekonomik ve siyasi birçok alanda kısıtlamalar getirildi.

Türkiye de Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımayan ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekleyen tutarlı bir politika izlediğini her fırsatta dile getirdi.

Tabii bu yaptırımlar ve uluslararası kınamalar, Rusya’nın kararından geri adım atmasını sağlamadı, aksine Moskova Kırım’daki varlığını güçlendirmeye devam etti.

Benim gözlemlediğim kadarıyla, bu durum uluslararası ilişkilerde güveni zedeleyen ve yeni gerilim alanları yaratan çok derin izler bıraktı.

Kırım Tatarlarının Dramı ve İnsan Hakları İhlalleri

Sürgünlerden Günümüze Acı Bir Miras

Kırım Tatarları’nın hikayesi, bu anlaşmazlığın en dokunaklı ve yürek burkan yönlerinden biri bence. Onlar, Kırım Yarımadası’nın yerli halkı ve tarihlerinde birçok kez sürgün ve baskı yaşamışlar.

En trajik olaylardan biri, 1944 yılında Sovyet lideri Stalin tarafından topyekûn Orta Asya’ya sürülmeleriydi. Yüz binlerce Kırım Tatarı, vatanlarından koparılarak zorla göç ettirildi ve bu süreçte binlercesi hayatını kaybetti.

Bu sürgün, Kırım Tatarlarının hafızasında silinmez bir yara bıraktı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte, 1989’dan itibaren Kırım Tatarları yurtlarına geri dönmeye başladılar, ancak bu dönüş de kolay olmadı.

Benim tanıdığım Kırım Tatarlarından duyduğum hikayeler, o dönemin zorluklarını, kaybolan aile bağlarını ve vatan hasretini anlatıyor, içimi burkuyor. Sanki geçmişteki acılar hiç bitmek bilmiyor gibi.

İlhak Sonrası Artan Baskılar ve Kimlik Mücadelesi

2014’teki ilhakla birlikte Kırım Tatarları için yeni bir zorlu dönem başladı. Rusya’nın kontrolü ele almasıyla birlikte, Kırım Tatarları’na yönelik baskı ve hak ihlallerinin yeniden arttığı gözlemlendi.

Kırım Tatar Milli Mektepleri fiilen etkisizleştirildi, dil eğitimine ve kültür aktarımına önemli kısıtlamalar getirildi. Evlere, camilere, medreselere baskınlar yapıldı, insanlar sistematik sorgulama ve tutuklamalara maruz kaldı.

Birçok Kırım Tatarı göçe zorlandı, kalanların ise haklardan yararlanmaları için Rusya vatandaşı olmak zorunda kaldığı belirtiliyor. Bu durum, halkın üzerinde büyük bir korku, umutsuzluk ve belirsizlik duygusunu artırdı.

Bir akademisyen arkadaşımın da gözlemlediği gibi, bu uygulamalar Kırım Yarımadası’nın “Kırım Tatarsızlaştırılması ve Ruslaştırılması” amacına hizmet ediyor gibi duruyor.

Düşünsenize, kendi topraklarınızda kimliğinizi yaşatmak için mücadele etmek zorunda kalıyorsunuz. Bu, sadece bir siyasi mesele değil, aynı zamanda derin bir insani dram ve kimlik savaşı.

Benim için bu durum, insanların kendi yurtlarında maruz kaldığı adaletsizliğin en acı örneklerinden biri.

Ekonomik ve Sosyal Yansımalar: Bir Yarımadanın Değişen Yüzü

Değişen Ekonomik Yapı ve Zorluklar

Kırım’ın 2014’teki ilhakı, yarımadanın ekonomik yapısını da kökten değiştirdi, tahmin edebileceğiniz gibi. Öncesinde Ukrayna ekonomisinin bir parçası olan Kırım, Rusya’nın kontrolüne geçince bambaşka bir rotaya girdi.

Maalesef, benim gördüğüm kadarıyla bu değişim Kırım ekonomisine pek de olumlu yansımadı. Dış yatırım potansiyeli neredeyse tamamen ortadan kalktı, uluslararası arenada tanınmayan bir bölge olması sebebiyle ticaret ve finansal akışlar büyük ölçüde kısıtlandı.

Bir araştırmada gördüğüm ilginç bir detay, ilhak sonrası sokak aydınlatmalarında bile düşüş yaşanmış olmasıydı, özellikle turistik bölgelerde. Rusya’nın Kırım’a kendi işini görecek kadar harcama yapıp, bölgenin genel kalkınmasını göz ardı ettiği eleştirileri sıkça dile getiriliyor.

Tarım ve turizm gibi geleneksel sektörler de bu belirsizlikten nasibini aldı. Eskiden cennet gibi tatil beldeleriyle ünlü olan Kırım, şimdi daha çok askeri stratejilerin konuşulduğu bir yer haline geldi.

İnsanların günlük yaşamı, geçim sıkıntısı ve ekonomik dar boğazla mücadele içinde geçiyor. Benim içim acıyor açıkçası, güzelim Kırım’ın potansiyelinin böyle heba olmasına.

Sosyal Değişimler ve Toplumsal Gerilimler

Ekonomik zorluklar, beraberinde sosyal değişimleri ve toplumsal gerilimleri de getirdi. Rusya’nın ilhakıyla birlikte yarımadanın demografik yapısı değişmeye başladı.

Kırım’a Rus nüfus yerleştirilirken, yerli Kırım Tatarları’nın ve Ukraynalıların üzerindeki baskılar arttı, hatta birçoğu göç etmek zorunda kaldı. Bu durum, bölgedeki etnik ve kültürel çeşitliliği tehdit ederken, yeni sosyal katmanlar ve ayrışmalar yarattı.

Eski komşuluk ilişkileri, aidiyet duygusu ve ortak yaşam kültürü darbe aldı. İnsanların birbirine olan güveni sarsıldı, geleceğe dair kaygıları arttı.

Sağlık hizmetlerinden eğitime, altyapıdan sosyal güvenlik ağlarına kadar birçok alanda aksaklıklar ve eşitsizlikler yaşanmaya başlandı. Rusya yanlıları ile Ukrayna yanlıları arasındaki kutuplaşma, toplumsal barışı derinden etkiledi.

Benim en çok üzüldüğüm şey, bu tür siyasi krizlerin faturasını en çok sıradan insanların ödemesi oluyor. Çocukların gelecek hayalleri, gençlerin umutları ve yaşlıların huzurlu yaşamları bu gerilimin gölgesinde kalıyor.

Olay	Tarih	Kısa Açıklama	Uluslararası Tepki
Kırım’ın Çarlık Rusyası’na Katılımı	1783	Kırım Hanlığı’nın Osmanlı himayesinden çıkarak Rusya’ya bağlanması.	Bölgesel güç dengelerini değiştirdi.
Kırım’ın Ukrayna’ya Devri	1954	Nikita Kruşçev tarafından Kırım’ın Rusya SFSC’den Ukrayna SSC’ye devredilmesi (sembolik kabul edildi).	Sovyetler Birliği içinde bir idari düzenleme olarak görüldü.
Ukrayna’nın Bağımsızlığı	1991	Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Ukrayna’nın bağımsızlığını ilan etmesi ve Kırım’ın özerk cumhuriyet olarak Ukrayna’ya bağlı kalması.	Uluslararası alanda tanındı.
Kırım’ın Rusya Tarafından İlhakı	Mart 2014	Rusya yanlısı gösteriler ve “yeşil adamlar”ın gölgesinde yapılan referandum sonrası Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi.	BM, AB, ABD ve birçok ülke tarafından yasa dışı ve uluslararası hukuka aykırı bulundu, Rusya’ya yaptırımlar uygulandı.

Büyük Güçlerin Satranç Tahtası: Uluslararası Arenadaki Konumu

Rusya’nın Kırmızı Çizgisi ve Batı’nın Tutumu

Kırım meselesi, öyle basit bir bölgesel anlaşmazlık değil, bence. Resmen büyük güçlerin satranç tahtasına dönüştü! Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için Kırım, stratejik önemi nedeniyle adeta bir “kırmızı çizgi” ve bundan asla taviz verilmeyeceği her fırsatta dile getiriliyor.

Rus halkının da Kırım ile güçlü ve kopmaz bir bağı olduğunu düşündüğünü biliyorum. Hatta 2014’teki ilhak sonrası Putin’in popülaritesinin arttığı bile söyleniyor.

Diğer tarafta ise Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği var. Onlar, Kırım’ın Rus toprağı olarak tanınmayacağını ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verilen desteğin süreceğini defalarca vurguladılar.

Yaptırımlar uygulandı, kınamalar yapıldı ama Rusya bu konuda geri adım atmadı. Ben bu durumu izlerken hep “acaba gerçekten bir çözüm bulunabilecek mi?” diye düşünüyorum, çünkü her iki taraf da kendi kırmızı çizgilerini çok net çekmiş durumda ve uzlaşma zemini bulmak giderek zorlaşıyor gibi geliyor bana.

Sanki kimse kendi iddiasından vazgeçmek istemiyor, her ne kadar bunun bedeli ağır olsa da.

Türkiye’nin Hassas Dengesi ve Kırım Tatarları

Bu karmaşık denklemin içinde Türkiye’nin rolü de bence çok özel ve hassas bir yere sahip. Türkiye, Kırım’ın yasa dışı ilhakını açıkça tanımayan ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekleyen bir politika izliyor.

Bu politikanın temelinde sadece uluslararası hukuka saygı değil, aynı zamanda tarihsel ve kültürel bağlarımız da yatıyor. Özellikle Kırım Tatarları ile olan derin akrabalık ve kültürel bağlar, Türkiye’nin bu meseleye daha duyarlı yaklaşmasına neden oluyor.

Kırım Tatarlarının haklarının korunması, Türkiye’nin Kırım politikasının olmazsa olmazlarından biri. Cumhurbaşkanımız da bu konuyu uluslararası platformlarda sıkça dile getiriyor.

Ancak Rusya ile de önemli ilişkileri olan Türkiye, bu iki ülke arasındaki hassas dengede zorlu bir diplomasi yürütüyor. Benim kişisel düşüncem, bu diplomatik çabaların Kırım Tatarları için bir umut ışığı olabileceği yönünde.

Zira bu insanlar hem Türkiye’ye bir köprü görevi görüyor hem de uluslararası alanda seslerinin duyulması için büyük çaba sarf ediyorlar. Onların yaşadığı acıları hafifletmek ve haklarını korumak, bence hepimizin insanlık görevi.

Geleceğe Dair Senaryolar: Belirsizlikler ve Olası Çözümler

Ukrayna’nın Toprak Bütünlüğü ve Barış Arayışları

Ukrayna-Kırım anlaşmazlığının geleceği, hala sis perdesiyle kaplı, hepimizi düşündürüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülkesinin toprak bütünlüğünden, yani Kırım dahil tüm işgal altındaki bölgelerden asla vazgeçmeyeceğini çok net bir şekilde ifade ediyor.

Ukrayna anayasası da ülkenin egemenliğinin tüm toprakları boyunca uzandığını ve mevcut sınırlarının bölünmez olduğunu belirtiyor. Bu, Kiev için pazarlık masasında kırmızı çizgi demek.

Barış görüşmeleri için sürekli çağrılar yapılsa da, Rusya’nın tam bir ateşkes teklifini görmezden gelmesi ve Kırım ile işgal altındaki diğer bölgelerden çekilme konusunda net bir sinyal vermemesi, çözüm sürecini oldukça zorlaştırıyor.

Benim gözlemlediğim kadarıyla, uluslararası toplum da Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklemeye devam ediyor, ancak somut bir çözüm yolu henüz ufukta görünmüyor.

Her iki tarafın da kendi haklılıklarını savunduğu bu denklemde, kalıcı bir barışın sağlanması için gerçekten de çok büyük bir diplomatik çabaya ihtiyaç var gibi duruyor.

Bölgesel ve Küresel Etkiler: Yeni Bir Dünya Düzeni mi?

Kırım meselesi, sadece Ukrayna ve Rusya’yı ilgilendirmiyor, aslında tüm bölgesel ve küresel güç dengelerini etkiliyor, adeta yeni bir dünya düzeninin ipuçlarını veriyor.

Bu kriz, uluslararası hukukun ve egemenlik prensiplerinin ne kadar kırılgan olabileceğini bir kez daha gösterdi. Karadeniz’deki güvenlik mimarisi değişti, NATO’nun doğu kanadı üzerindeki baskı arttı.

Enerji koridorları, deniz ticareti rotaları gibi stratejik alanlar üzerindeki rekabet kızıştı. Benim düşünceme göre, bu anlaşmazlık aslında Batı ile Rusya arasındaki daha geniş bir jeopolitik rekabetin de bir yansıması.

Ukrayna’nın geleceği hakkında farklı senaryolar konuşuluyor; bir yanda toprak bütünlüğünün sağlanarak Avrupa ile entegrasyon, diğer yanda ise uzun süreli bir donmuş çatışma veya bölünmüşlük.

Kimi uzmanlar, bu durumun yeni bir Soğuk Savaş dönemine işaret ettiğini bile söylüyor. Şahsen ben, bu denli büyük ve karmaşık bir meselenin kısa vadede tam bir çözüme kavuşmasının zor olduğunu düşünüyorum.

Ancak umut her zaman var; diplomasi kanallarının açık kalması ve uluslararası toplumun ortak bir noktada buluşabilmesi için çabalar devam etmeli. Aksi takdirde, bu gerilimler daha büyük ve öngörülemeyen sonuçlara yol açabilir, ki bunu hiç kimse istemez, değil mi?

글을 마치며

Evet sevgili dostlar, Ukrayna-Kırım anlaşmazlığı gibi derin ve çok boyutlu bir konuyu ele almak kolay değil. Ama inanın bana, bu tür meseleleri anlamadan ne bölgesel ne de küresel siyaseti tam olarak kavrayamayız.

Benim bu yazıyı hazırlarkenki en büyük motivasyonum, karmaşık görünen olayların ardındaki insan hikayelerini, jeopolitik çıkarları ve tarihi derinliği sizlere en yalın haliyle aktarabilmekti.

Umarım, Kırım’ın sadece bir kara parçası değil, aynı zamanda stratejik bir düğüm noktası ve acılarla dolu bir tarihin de mirascısı olduğunu hep birlikte daha iyi anlamışızdır.

Barışın ve adaletin bir gün bu topraklara geri dönmesi en büyük dileğim.

알아두면 쓸모 있는 정보

1. “Donmuş Çatışmalar” terimi, özellikle eski Sovyet coğrafyasında, askeri operasyonların durduğu ancak siyasi bir çözümün bulunamadığı ve potansiyel olarak her an yeniden tırmanabilecek çatışmaları ifade eder. Kırım’ın statüsü de bu kapsamda değerlendiriliyor. Bu tür çatışmalar, uluslararası hukukun ve diplomasi mekanizmalarının sınırlarını zorlayan, uzun soluklu sorunlar yaratır.

2. Kırım’daki insan hakları ihlalleri ve Kırım Tatarlarına uygulanan baskılar, uluslararası insan hakları örgütlerinin ve Birleşmiş Milletler gibi kuruluşların da gündemindedir. Bu durum, sadece siyasi bir mesele olmaktan öte, temel insan haklarının ihlali anlamına gelir ve küresel vicdanı derinden yaralar.

3. Yaptırımlar, uluslararası ilişkilerde bir ülkenin politikalarını değiştirmeye zorlamak için kullanılan ekonomik ve siyasi araçlardır. Rusya’ya Kırım’ın ilhakı nedeniyle uygulanan yaptırımlar, Rus ekonomisi üzerinde belirli etkiler yaratmış olsa da, ne yazık ki Kırım’ın statüsünde henüz somut bir değişikliğe yol açmadı.

4. Karadeniz’in jeopolitik önemi, Kırım meselesiyle bir kez daha su yüzüne çıktı. Bu deniz, sadece çevresindeki ülkeler için değil, aynı zamanda Avrupa ve Asya arasındaki enerji ve ticaret yolları açısından da kilit bir rol oynuyor. Kırım’ın durumu, Karadeniz’deki tüm askeri ve ekonomik dengeleri doğrudan etkiliyor.

5. Diplomasi ve diyalog kanallarının açık tutulması, her ne kadar zorlu görünse de, bu tür karmaşık anlaşmazlıkların çözümünde hayati öneme sahiptir. Uluslararası kuruluşların arabuluculuk çabaları ve taraflar arasındaki müzakereler, uzun vadede sürdürülebilir bir barışa ulaşmanın tek yolu olabilir. Umut hep var olmalı, değil mi?

중요 사항 정리

Ukrayna-Kırım anlaşmazlığı, Kırım Yarımadası’nın stratejik konumu ve zengin tarihsel mirası etrafında şekillenen karmaşık bir jeopolitik meseledir. 2014’teki ilhak, uluslararası hukukun ihlali olarak kabul edilip Rusya’ya geniş çaplı yaptırımlar getirilse de, Kırım’ın statüsü hala uluslararası arenada tartışmalıdır.

Özellikle Kırım Tatarları’nın hak ihlalleri ve demografik değişimler, insani boyutunu derinleştiriyor. Rusya için kırmızı çizgi, Ukrayna için toprak bütünlüğü olan bu durum, bölgesel ve küresel güç dengelerini etkileyerek uluslararası siyasette önemli bir düğüm noktası olmaya devam etmektedir.